Belangrijke aandachtspunten rondom sanctiewetgeving en integriteitstoezicht

Nieuwsbrief

Met deze nieuwsbrief willen wij u op de hoogte brengen van de belangrijkste bevindingen en aandachtspunten uit het Servicedocument van de Pensioenfederatie (november 2024) en het rapport Integriteitstoezicht in Beeld 2025 van De Nederlandsche Bank (DNB). Beide documenten onderstrepen het belang van een robuust integriteitsbeleid en actief toezicht op uitbestede processen.

Servicedocument Pensioenfederatie – November 2024

Veel operationele taken rondom sanctiewetgeving zijn uitbesteed aan een Pensioenuitvoeringsorganisatie (PUO), maar het fonds blijft eindverantwoordelijk. Dit brengt de volgende verplichtingen met zich mee:

• Actief toezicht op de uitvoering: Het fonds moet erop toezien dat de PUO de sanctiewetgeving correct naleeft.
• Duidelijke afspraken over screeningsprocessen en rapportage: De verwachtingen en verantwoordelijkheden moeten helder en actueel zijn.
• Contractuele vastlegging: De gemaakte afspraken dienen expliciet te worden opgenomen in de contracten met de PUO.

Om dit toezicht effectief te maken, adviseren wij:

• Periodieke rapportages van de PUO over de screening van deelnemers, werkgevers en beleggingen tegen sanctielijsten.
• Duidelijke procedures voor het melden en toelichten van eventuele ‘hits’ op sanctielijsten, inclusief de getroffen maatregelen.
• Het opstellen van een sanctiebeleid dat specifiek is afgestemd op de risico’s van het fonds en opgenomen is in documenten zoals de ABTN en uitbestedingscontracten.

Integriteitstoezicht in Beeld 2025 – DNB

DNB heeft in het afgelopen jaar diverse integriteitsrisico’s binnen de pensioensector geïdentificeerd. De nadruk lag vooral op de naleving van de Sanctiewet 1977, risico’s bij beleggingen en belangenverstrengeling.

1. Naleving Sanctiewet 1977

DNB heeft vastgesteld dat een extern bedrijf dat sanctiescreening uitvoerde, dit onvoldoende deed. Dit leidde ertoe dat bepaalde pensioenfondsen sinds 2008 niet periodiek zijn gecontroleerd tegen de Nationale Sanctielijst Terrorisme. Pensioenfondsen blijven eindverantwoordelijk, ongeacht uitbesteding.

2. Sectorale Integriteitsrisico’s

• Beleggingen in risicolanden: Hoewel er een afname is van investeringen in China (€7,6 miljard), is er tegelijkertijd een toename van €600 miljoen in Servië, wat als een ander risicoland wordt beschouwd.
• Sanctiescreening bij uitbesteding: Meer dan 50% van de pensioenfondsen controleert de actualiteit van sanctielijsten niet zelfstandig.
• Belangenverstrengeling: Er is onvoldoende controle op nevenactiviteiten, geschenken en uitnodigingen van fiduciair managers, wat integriteitsrisico’s binnen vermogensbeheer met zich meebrengt.

3. Vooruitblik 2025

DNB zal zich blijven richten op:

• Sanctiescreening bij uitbesteding.
• Beheersing van belangenverstrengeling.
• Verbetering van datakwaliteit binnen de IRAP (Integriteitsrisico Analyse Pensioenfondsen).

Belangrijkste actiepunten voor Pensioenfondsen

Om te voldoen aan de verwachtingen van DNB en een sterk integriteitsbeleid te handhaven, adviseren wij pensioenfondsen de volgende acties te ondernemen:

1. Controle op uitbesteding: Versterk het toezicht op externe partijen die sanctiescreening uitvoeren en zorg dat deze adequaat wordt gemonitord.
2. Sanctiescreening en compliance: Voer zelf proactieve controles uit op sanctielijsten en vertrouw niet uitsluitend op externe partijen.
3. Beleggingen in hoogrisicolanden: Verminder blootstelling aan sanctielanden en evalueer investeringsrisico’s periodiek.
4. Beheersing van belangenverstrengeling: Registreer nevenactiviteiten en geschenken nauwkeuriger en scherp toezicht op het beloningsbeleid van externe vermogensbeheerders.
5. Verbetering van datakwaliteit: Zorg voor volledig en nauwkeurig ingevulde IRAP-rapportages om integriteitsrisico’s beter in kaart te brengen.

Wij raden u aan deze punten actief te implementeren binnen uw fonds en waar nodig contractuele afspraken aan te scherpen.